Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương nổi lên như tâm điểm trong bức tranh logistics toàn cầu

Ấn bản lần thứ hai của Báo cáo Thị trường FIATA 2025 (FIATA Market Report 2025) đặt trọng tâm phân tích vào khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (RAP) – một trong những động lực tăng trưởng quan trọng nhất của chuỗi cung ứng toàn cầu hiện nay.
Báo cáo được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu kết hợp giữa dữ liệu thứ cấp và nghiên cứu sơ cấp, nhằm phác họa bức tranh toàn diện về xu hướng phát triển, thách thức và cơ hội trong ngành logistics thế giới.

Phần trích đoạn này tổng hợp những phát hiện nổi bật từ Khảo sát Nhận định ngành Logistics khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (FIATA RAP Industry Perception Survey), tập trung phản ánh những ưu tiên, thách thức và xu hướng chính đang định hình tương lai logistics trong khu vực.

Logistics được công nhận là trụ cột kinh tế, nhưng vẫn cần nâng cao vị thế trong công chúng

Theo khảo sát, các chuyên gia và hiệp hội thành viên FIATA trong khu vực đánh giá cao vai trò của logistics trong phát triển kinh tế.
Trên thang điểm 0–5, đóng góp của ngành logistics đối với kinh tế địa phương được xếp hạng rất cao – cho thấy sự thừa nhận rộng rãi rằng logistics là trụ cột của tăng trưởng thương mại và đầu tư.
Chính quyền địa phương tại nhiều quốc gia cũng được ghi nhận có mức nhận thức cao về tầm quan trọng của logistics, thể hiện qua việc lồng ghép logistics vào quy hoạch đô thị và hoạch định chính sách phát triển.

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra rằng mức độ hiện diện của logistics trên truyền thông và đầu tư hạ tầng vẫn còn khiêm tốn, phản ánh nhu cầu nâng cao hình ảnh trong công chúng và đẩy mạnh truyền thông về vai trò chiến lược của logistics.
FIATA khuyến nghị các quốc gia tăng cường đối thoại công – tư, đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông và tích hợp logistics trong quy hoạch hạ tầng, qua đó biến logistics trở thành trung tâm thu hút đầu tư địa phương.

Thiếu chính sách khuyến khích tài chính – rào cản cho tăng trưởng dài hạn

Một phát hiện đáng chú ý khác là chính sách ưu đãi tài chính cho đầu tư logistics nhận điểm đánh giá thấp nhất trong khảo sát.
Điều này cho thấy thiếu nhận thức về các gói hỗ trợ sẵn có hoặc nghi ngờ về tính cạnh tranh của chúng.
Dù ngành logistics đã được nhìn nhận là trụ cột kinh tế, việc thiếu cơ chế khuyến khích tài chính phù hợp vẫn đang là rào cản lớn đối với quá trình hiện đại hóa và tăng trưởng bền vững của ngành.

Hạ tầng – Công nghệ – Nhân lực: “tam giác” cần đầu tư mạnh mẽ

Theo Hình 2 trong báo cáo, ba yếu tố được đánh giá cần được phát triển nhất là hạ tầng, công nghệ và nguồn nhân lực.
Sự kết hợp này phản ánh nhu cầu cấp thiết về hiện đại hóa song song giữa cơ sở hạ tầng và kỹ thuật số, đồng thời đảm bảo nguồn nhân lực được đào tạo chuyên sâu để khai thác hiệu quả những cải tiến này.

Ngược lại, yếu tố quy định pháp lý được đánh giá là ít cấp bách hơn, cho thấy các bên liên quan hiện quan tâm nhiều hơn tới việc đầu tư vào hạ tầng cứng và năng lực kỹ thuật, hơn là cải cách khung chính sách vốn mang tính dài hạn.

Chi phí và quy định pháp lý – hai thách thức lớn nhất đối với hoạt động logistics địa phương

Báo cáo cũng phân tích các thách thức vận hành chính yếu tại cấp địa phương, được thể hiện trong Hình 3.
Kết quả cho thấy, gánh nặng tài chính và quy định pháp lý là những rào cản lớn nhất đối với doanh nghiệp logistics, vượt trội hơn các vấn đề như thiếu hụt kỹ năng hay biến động quan hệ đối tác thương mại.

Mặc dù thương mại khu vực nhìn chung vẫn duy trì được tính hiệu quả chi phí, nhưng áp lực tài chính và thủ tục hành chính vẫn là những yếu tố gây “ma sát” lớn nhất trong vận hành chuỗi cung ứng.
Đáng chú ý, các yếu tố như hạ tầng hay nhân lực, dù được xếp hạng cao về nhu cầu phát triển, lại ít được coi là vấn đề cấp bách trong hoạt động hằng ngày, cho thấy khoảng cách giữa nhu cầu chiến lược và thách thức vận hành thực tế.

Sự khác biệt giữa “thách thức hiện tại” và “ưu tiên phát triển”

Phân tích so sánh giữa các yếu tố “cần phát triển” và “thách thức vận hành” cho thấy sự khác biệt rõ ràng về bản chất:

• Các thách thức chính phản ánh vấn đề tác nghiệp tức thời, như chi phí, quy định và tài chính;
• Trong khi đó, các lĩnh vực cần phát triển như công nghệ, hạ tầng hay nguồn nhân lực lại thể hiện ưu tiên chiến lược dài hạn nhằm củng cố năng lực cạnh tranh của ngành.

Ví dụ, quy định pháp lý không được xem là lĩnh vực cần đầu tư nhiều hơn, nhưng lại là trở ngại lớn trong thực tế vận hành, cho thấy việc thực thi và tuân thủ quy định vẫn còn gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.
Ngược lại, công nghệ được đánh giá là cần được phát triển mạnh mẽ, nhưng ít khi là trở ngại trước mắt, phản ánh tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc nâng cao hiệu quả lâu dài hơn là xử lý vấn đề tức thời.

FIATA: Củng cố khả năng chống chịu và định hình tương lai logistics toàn cầu

Báo cáo chỉ ra rằng kết quả khảo sát mới chỉ là bước khởi đầu cho một quá trình đánh giá toàn diện hơn.
Báo cáo Thị trường FIATA 2025 sẽ tiếp tục tổng hợp dữ liệu toàn cầu và phân tích chuyên sâu theo từng khu vực, cung cấp các góc nhìn chi tiết về chi phí thương mại, thách thức cơ cấu và xu hướng chính sách đang định hình ngành logistics.

FIATA đồng thời giới thiệu các phân tích chuyên biệt theo phương thức vận tải – bao gồm đường hàng không, đường biển, đường sắt và đường bộ, cùng các khuyến nghị chiến lược nhằm tăng cường khả năng chống chịu và thích ứng của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bản Báo cáo đầy đủ của Khảo sát Kết quả Thị trường 2025 đã được công bố chính thức tại FIATA World Congress 2025, với bộ dữ liệu chi tiết, phân tích xu hướng, đánh giá theo khu vực và quan điểm của các bên tham gia thị trường.
Báo cáo này được xem là nguồn tham chiếu chiến lược quan trọng cho các nhà hoạch định chính sách, nhà đầu tư và doanh nghiệp logistics toàn cầu trong giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ hiện nay.

Tổng kết

Bức tranh logistics khu vực Châu Á – Thái Bình Dương đang chuyển mình mạnh mẽ với nhận thức ngày càng cao về vai trò chiến lược của ngành, song song với nhu cầu cấp bách về đầu tư hạ tầng, công nghệ và nhân lực.
FIATA khẳng định: để đạt được sự phát triển bền vững, logistics không chỉ cần tốc độ và công nghệ, mà cần cả tầm nhìn dài hạn và sự phối hợp giữa các bên liên quan – từ chính phủ, hiệp hội đến doanh nghiệp.

Ngọc Quỳnh – VP VLA dịch